President Evo Morales aan de vooravond van het referendum te gast op receptie van de Cubaanse ambassade in La Paz. Links op de foto Danilo Sánchez Vázquez, minister councellor op de ambassade. Wij kennen Danilo uit de tijd dat hij twee Cubaanse vakbondsdelegaties naar Nederland leidde, begin negentiger jaren. De mondiale machtsverhoudingen veranderen lanzaam maar zeker ten gunste van de progressieve krachten, maar de strijd is nog langniet gestreden. (foto D.S.V.)Op 10 augustus heeft de Boliviaanse regering, met aan het hoofd president Evo Morales, een referendum gehouden onder de bevolking. Inzet was de politiek van de regering om belangrijke delen van de economie, zoals de gasvoorraden en delfstoffen, te nationaliseren en met de opbrengsten het levenspeil van de bevolking te verbeteren.
In het referendum werden tevens de mandaten van de gekozen provinciale prefecten, van wie de meerderheid oppositie voert tegen de regering en autonomie of zelfs afscheiding van Bolivia bepleiten, aan de bevolking voorgelegd.
Meer electorale steun, minder prefecten in oppositie
Met de uitslag van het referendum, dat - ook volgens buitenlandse waarnemers - rustig en efficiënt is verlopen, is de positie van de regering versterkt. De steun voor Morales onder de bevolking is vergroot. Haalde in 2005 de partij van Morales 53,7 procent van de stemmen, in het referendum gaf bijna 65 procent van de stemmers steun aan de president. Het referendum wees echter ook uit dat de prefecten van de 'opstandige provincies' waar de gasvoorraden worden gevonden, Santa Cruz, Tarija, Pando, Chuquisaca en Beni, op hun post mogen blijven. Voor de oppositionele prefecten van twee belangrijke provincies La Paz en Cochabamba liep het referendum slechter af. Beiden haalden slechts 40 procent van de stemmen. De prefect van La Paz accepteerde de uitslag en zal worden vervangen. Manfred Reyes, de prefect van Cochabamba echter, liet aanvankelijk weten op zijn post te blijven, maar na enkele dagen maakte ook hij zijn aftreden bekend. Beiden zullen worden vervangen door een te benoemen prefect. Hiermee versterkt de regering de greep op het landsbestuur, dat ernstig was verzwakt met de invoering door de voorgaande regering van de 'gekozen prefect'.
Separatisme en geweld blijven gevaar
Hoewel de uitslag de regering Morales ondersteunt, zijn de problemen geenszins van de baan. Oppositiegroepen tegen de regering, die zich hebben verenigd in de 'Halve Maan-provincies' Santa Cruz, Tarija, Pando, Chuquisaca en Beni, hebben aangekondigd deze steun niet te erkennen. Zij blijven eisen dat de aardgasbaten alleen aan hun provincies en niet aan de staat ten goede komen. De burgemeester van Santa Cruz en de prefect van de gelijknamige provincie hebben herhaald om dat te bereiken te blijven ijveren voor afscheiding van Bolivia. In deze provincie Santa Cruz hebben zich in de aanloop naar het referendum ernstige incidenten voorgedaan. Zoals de aanval in het dorp San Ignacio op een post van Cubaanse gezondheidshulp aan Bolivia door een groep van de fascistische jeugdbeweging.
Het revolutionaire proces in Bolivia, waarin de rijkdommen van het land worden aangewend voor verbetering van de werkende en arme bevolking en niet van enkele heersende families, ontwikkelt zich verder. Bolivia blijft daarmee een voorbeeld van politieke, sociaaleconomische en culturele veranderingen die zich op het Latijns-Amerikaanse continent voltrekken.
Jan Ilsink
