David Vargas
POZO COLORADO, PARAGUAY, 2 juli 2008 (IPS) - De inheemse Enxet in Paraguay wachten nog steeds op de teruggave van hun voorouderlijk land, bijna drie jaar nadat de Inter-American Court of Human Rights de Paraguayaanse staat veroordeelde voor onrechtmatig handelen en schenden van de rechten van de Enxet.
De 55 gezinnen uit het dorp Yakye Axa hebben moeite te overleven. Ze wonen langs de weg die Concepción vebindt met Pozo Colorado, 370 kilometer van de hoofdstad Asunción, in de ruige regio Chaco. Hun krakkemikkige houten hutten kijken uit over 15.000 hectare land dat officieel van hen is, maar dat nog steeds in handen is van Loma Verde, een veebedrijf.
“Dit was allemaal van ons”, zegt dorpshoofd Tomás Galeano, wijzend op de grote, omheinde ranch. In Pre-Colombiaanse tijden zwierven de Enxet uit over een groot deel van de westelijke oever van de rivier de Paraguay en omstreken. Hun traditionele leefgebied had een oppervlakte van ongeveer 7.000 vierkante kilometer. Galeano, die al lange tijd leider is van de gemeenschap, herinnert zich niet hoe oud hij is. Maar hij kan zich levendig herinneren hoe hij op jacht ging met zijn vader en andere stamleden.
Excuses
Jagen is nog steeds een van de belangrijkste middelen van bestaan van de Enxet, maar het gebeurt veel minder omdat ze hun land niet meer op mogen. De Paraguayaanse staat kreeg in 2005 van de Inter-Amerikaanse rechtbank de opdracht het land binnen drie jaar over te dragen aan de Enxet, de materiele schade te betalen, openlijk excuses aan te bieden aan de inheemse bevolking en te zorgen voor gezondheidszorg en eten totdat ze konden terugkeren naar hun land.
De rechtbank bepaalde ook dat een fonds met 950.000 dollar opgericht moest worden voor onderwijs, huisvesting, landbouw- en gezondheidsprojecten en de verschaffing van drinkwater en sanitaire voorzieningen.
De rechtbank stelde de deadline daarvoor vast op 13 juli. Maar er is nog weinig gebeurd, erkent Amado Alvarenga, hoofd van het gouvernementele Paraguayaanse Inheemse Instituut (INDI). “We hebben vooruitgang geboekt, binnen de beperkte mogelijkheden die ons budget biedt. Maar de rechtbank heeft bepaald dat er gezorgd moet worden voor voedselzekerheid, productiemogelijkheden en landbezit. INDI kan zich dat niet allemaal veroorloven. We doen wat we kunnen om te laten zien dat we in ieder geval geïnteresseerd zijn.”
Die interesse werd dit jaar uitgedrukt in de oprichting van en fonds met 600.000 dollar om bezittingen te kopen, zegt Alvarenga. Maar dat is slechts de helft van de waarde van het land. Bovendien weigert de huidige eigenaar zijn land te verkopen. De enige optie is onteigening en daarvoor is een nieuwe wet nodig. Na 1 juli, als het nieuwe Congres in functie is, zal daarvoor een wetsvoorstel ingediend worden.
In december 2006, een uniek moment in de Paraguayaanse geschiedenis, erkenden vertegenwoordigers van INDI en het ministeries van Buitenlandse Zaken, Gezondheidszorg en Onderwijs hun verantwoordelijkheid voor de verwaarlozing van de inheemse bevolkingsgroep. Ze vroegen vergiffenis en beloofden het gerechtelijk bevel na te komen. “Dat was een mooie ceremonie, maar het waren loze beloften”, zegt Galeano.
Momenteel krijgen de gezinnen maar sporadisch eten, drinkwater en gezondheidszorg. Galeano’s hut is gemaakt van palmboomhout en ijzerplaten. Hij heeft geen stromend water of elektriciteit. Water wordt uit een lagune enkele kilometers verderop gehaald. Gezondheidsproblemen zijn wijdverbreid, in het bijzonder diarree en andere maagkwalen die te wijten zijn aan het gebrek aan goed drinkwater.
Armoede tekenend
Behalve de onbekende taal en de hoge organisatiegraad, valt een buitenstaander de lange lijst met noden van de bevolking het meest op. De meeste mensen leven in absolute armoede en zijn gedwongen als goedkope arbeidskrachten te werken op ranches. In een enkel klaslokaal van hout en ijzerplaten, krijgen veertig kinderen tegelijk les. De kinderen delen gedoneerde tafels of zitten op de grond.
De voedselhulp van de overheid blijft beperkt tot een maandelijks voedselpakket dat volgens onderzoekers onvoldoende voedingswaarde bevat voor kinderen. “De meeste kinderen zijn zwaar ondervoed”, zegt Julia Cabello, juridisch adviseur van Tierraviva.
Volgens Tierraviva is de Enxet-gemeenschap een voorbeeld van de verwaarlozing die ook in andere regio’s in West-Paraguay aan de orde is. Volgens de laatste volkstelling in 2002, telt Paraguay 87.000 indianen van zeventien verschillende etnische groepen. Ze maken samen 1,6 procent van de bevolking van zes miljoen uit. Van de 182 inheemse gemeenschappen hebben er 85 geen land. Zij leven in armoede en hebben beperkte bewegingsvrijheid.
IPS(JS, JG)
De 55 gezinnen uit het dorp Yakye Axa hebben moeite te overleven. Ze wonen langs de weg die Concepción vebindt met Pozo Colorado, 370 kilometer van de hoofdstad Asunción, in de ruige regio Chaco. Hun krakkemikkige houten hutten kijken uit over 15.000 hectare land dat officieel van hen is, maar dat nog steeds in handen is van Loma Verde, een veebedrijf.
“Dit was allemaal van ons”, zegt dorpshoofd Tomás Galeano, wijzend op de grote, omheinde ranch. In Pre-Colombiaanse tijden zwierven de Enxet uit over een groot deel van de westelijke oever van de rivier de Paraguay en omstreken. Hun traditionele leefgebied had een oppervlakte van ongeveer 7.000 vierkante kilometer. Galeano, die al lange tijd leider is van de gemeenschap, herinnert zich niet hoe oud hij is. Maar hij kan zich levendig herinneren hoe hij op jacht ging met zijn vader en andere stamleden.
Excuses
Jagen is nog steeds een van de belangrijkste middelen van bestaan van de Enxet, maar het gebeurt veel minder omdat ze hun land niet meer op mogen. De Paraguayaanse staat kreeg in 2005 van de Inter-Amerikaanse rechtbank de opdracht het land binnen drie jaar over te dragen aan de Enxet, de materiele schade te betalen, openlijk excuses aan te bieden aan de inheemse bevolking en te zorgen voor gezondheidszorg en eten totdat ze konden terugkeren naar hun land.
De rechtbank bepaalde ook dat een fonds met 950.000 dollar opgericht moest worden voor onderwijs, huisvesting, landbouw- en gezondheidsprojecten en de verschaffing van drinkwater en sanitaire voorzieningen.
De rechtbank stelde de deadline daarvoor vast op 13 juli. Maar er is nog weinig gebeurd, erkent Amado Alvarenga, hoofd van het gouvernementele Paraguayaanse Inheemse Instituut (INDI). “We hebben vooruitgang geboekt, binnen de beperkte mogelijkheden die ons budget biedt. Maar de rechtbank heeft bepaald dat er gezorgd moet worden voor voedselzekerheid, productiemogelijkheden en landbezit. INDI kan zich dat niet allemaal veroorloven. We doen wat we kunnen om te laten zien dat we in ieder geval geïnteresseerd zijn.”
Die interesse werd dit jaar uitgedrukt in de oprichting van en fonds met 600.000 dollar om bezittingen te kopen, zegt Alvarenga. Maar dat is slechts de helft van de waarde van het land. Bovendien weigert de huidige eigenaar zijn land te verkopen. De enige optie is onteigening en daarvoor is een nieuwe wet nodig. Na 1 juli, als het nieuwe Congres in functie is, zal daarvoor een wetsvoorstel ingediend worden.
In december 2006, een uniek moment in de Paraguayaanse geschiedenis, erkenden vertegenwoordigers van INDI en het ministeries van Buitenlandse Zaken, Gezondheidszorg en Onderwijs hun verantwoordelijkheid voor de verwaarlozing van de inheemse bevolkingsgroep. Ze vroegen vergiffenis en beloofden het gerechtelijk bevel na te komen. “Dat was een mooie ceremonie, maar het waren loze beloften”, zegt Galeano.
Momenteel krijgen de gezinnen maar sporadisch eten, drinkwater en gezondheidszorg. Galeano’s hut is gemaakt van palmboomhout en ijzerplaten. Hij heeft geen stromend water of elektriciteit. Water wordt uit een lagune enkele kilometers verderop gehaald. Gezondheidsproblemen zijn wijdverbreid, in het bijzonder diarree en andere maagkwalen die te wijten zijn aan het gebrek aan goed drinkwater.
Armoede tekenend
Behalve de onbekende taal en de hoge organisatiegraad, valt een buitenstaander de lange lijst met noden van de bevolking het meest op. De meeste mensen leven in absolute armoede en zijn gedwongen als goedkope arbeidskrachten te werken op ranches. In een enkel klaslokaal van hout en ijzerplaten, krijgen veertig kinderen tegelijk les. De kinderen delen gedoneerde tafels of zitten op de grond.
De voedselhulp van de overheid blijft beperkt tot een maandelijks voedselpakket dat volgens onderzoekers onvoldoende voedingswaarde bevat voor kinderen. “De meeste kinderen zijn zwaar ondervoed”, zegt Julia Cabello, juridisch adviseur van Tierraviva.
Volgens Tierraviva is de Enxet-gemeenschap een voorbeeld van de verwaarlozing die ook in andere regio’s in West-Paraguay aan de orde is. Volgens de laatste volkstelling in 2002, telt Paraguay 87.000 indianen van zeventien verschillende etnische groepen. Ze maken samen 1,6 procent van de bevolking van zes miljoen uit. Van de 182 inheemse gemeenschappen hebben er 85 geen land. Zij leven in armoede en hebben beperkte bewegingsvrijheid.
IPS(JS, JG)
