De NSF-workshop Participatieve Democratie werd georganiseerd door CubaSol in samenwerking met de Bolivariaanse Kring. De zaal was aangekleed met sprekende foto's over Cuba, in het midden hing een schilderij met de kaart van Latijns-Amerika. Op de kaart van Latijns-Amerika waren de vlaggen aangebracht van de landen die reeds experimenteren met vormen van progressieve economische samenwerking. In het midden van het schilderij twee handen die elkaar een hand geven.Voor een volle zaal nam Thomas Janssen van CubaSol het woord. CubaSol is een Nederlands solidariteitscomité. CubaSol staat voor Solidariteit met Cuba, maar ook voor zonnig Cuba en vormt een tegenwicht tegen de vaak negatieve oordelen die over Cuba de ronde doen. Bewust wordt er in de media geen aandacht gegeven aan de positieve ontwikkelingen op Cuba, daar het met name voor de VS een doorn in het oog is dat het Cubaanse volk zijn eigen onafhankelijke toekomst bepaalt.
De CubaSol workshop begon met de vraag aan de deelnemers of ze iets gelezen hadden in de media over Cuba. In groepjes van twee personen werd hierover gedurende een paar minuten hardop nagedacht. Thomas vatte samen wat uit de groepjes naar voren kwam, namelijk dat er in de media veel denigrerende opmerkingen over Cuba worden gemaakt, zoals: Castro is een dictator. Maar ook over andere progressieve leiders van Latijns-Amerikaanse landen worden negatieve uitlatingen gedaan. Bijvoorbeeld, Chávez is een populist en Evo Morales van Bolivia is een coca-boer.
Naar aanleiding van de demonisering van Castro als dictator vertelde Thomas dat er op Cuba sprake is van een participatieve democratie. Er zijn dus verschillende vormen van democratie. Er volgde een korte verhandeling over drie soorten demo-cratie. In Nederland en West-Europa kennen wij de parlementaire democratie, waarin gekozen wordt voor partijkandidaten. In Amerika is er sprake van een presidentiële democratie, men kiest daar een president. Op Cuba en in Venezuela geldt de participatieve democratie, daar kiest men voor volksafgevaardigden. Dit gebeurt op wijk-, stedelijk, provinciaal en nationaal niveau.De communistische partij mag geen mensen naar voren schuiven, zoals hier in Europa vaak wordt gedacht. Veertig procent van de leden van het Cubaanse parlement is geen lid van de partij. Op wijkniveau kiezen de mensen hun vertegenwoordiger. Deze vertegenwoordiger gaat naar de gemeenteraad, waarna de gemeenteraad een kandidaat kiest voor het nationaal parlement.
In de zoektocht naar een alternatief laat Cuba zien dat een ander systeem mogelijk is. Cuba wordt bekritiseerd door Noord-Amerika, maar is inspiratie voor Zuid-Amerika. Helaas volgt Nederland de agressieve Noord-Amerikaanse politiek jegens Cuba.
Hierna was het woord aan de Bolivariaanse Kring, met Manuel Gutierrez als spreker. Manuel hield een korte inleiding. De Bolivariaanse Kring spreekt zich uit tegen elke vorm van militair ingrijpen in de regio, gericht tegen de door het Venezolaanse volk gekozen regering van Hugo Chávez. Tevens is hij tegen militair ingrijpen tegen het Venezolaanse volk zelf en andere Latijns-Amerikaanse volkeren. De Bolivariaanse Kring wil gestalte geven aan zijn solidariteit door activiteiten van politieke en culturele aard, zoals workshops en lezingen, te organiseren.Manuel deelde met de gasten van de workshop de interesse voor de vraag waar het met de wereld naar toe gaat, in het bijzonder met Zuid-Amerika. Er werden vervolgens foto's van Venezuela uitgedeeld ter ondersteuning van de inleiding. Aansluitend op het thema van de participatieve democratie werd de zogeheten 'endo-gene ontwikkeling' (van binnenuit ontstaan) aan de orde gesteld, het begin van de opbouw van een Andere Wereld.
In Venezuela heerste, voordat Chávez tot president gekozen werd, een oligarchie. Deze eigende zich het grootste deel van de olie-opbrengsten toe. Het was een monopolie dat de nationale economie in handen had. Economisch was Venezuela afhankelijk van de VS. De landbouw lag in puin, er was bijna geen ontwikkeling. Dit veroorzaakte aanzienlijke ongelijkheid binnen de bevolking en achterstand voor de gewone mensen. Meedoen aan de loterij of op paarden gokken boden zowat de enige uitweg om aan de armoede te ontsnappen. Cultureel gezien was de eigen nationale identiteit ver te zoeken, omdat de VS als voorbeeld werden gesteld.
Tegenover deze situatie van afhankelijkheid jegens de VS en de westerse landen heeft de regering van Chávez een nieuwe ontwikkeling op cultureel, sociaal en politiek gebied in gang gezet. Dit wordt de endogene ontwikkeling genoemd, ontstaan van binnenuit. Deze manier van produceren staat in dienst van de mensen, is collectief en gelijkwaardig. Het is een economie gebaseerd op de mens niet op de winst.
Uit verzet tegen de Noord-Amerikaanse economische overheersing in Latijns-Amerika hebben Venezuela (initiatiefnemer), Cuba (tweede ondertekenaar) en Bolivia (en binnenkort meerdere landen, waaronder Nicaragua) ALBA opgezet. ALBA staat voor Alternativa Bolivariana, het is het handelsalternatief voor het imperialistische FTAA. FTAA is het Noord-Amerikaanse voorstel voor een neoliberaal handelsverdrag dat Latijns-Amerika economisch in de tang wil nemen.
De endogene ontwikkeling omarmt het economische alternatief ALBA en de participatieve democratie. De endogene ontwikkeling is een sociaaleconomische ontwikkeling en bevat de basisprincipes tegen het neoliberalisme. Onder meer Venezuela, Bolivia, Nicaragua, Ecuador zijn landen die op weg zijn naar economische soevereiniteit met een economie die ten dienste staat van de eigen maat-schappij en de eigen behoeften, in plaats van een econo-mie die ten dienste staat van het garan-deren en het in stand houden van de economie van de ontwikkelde landen. Een nieuw Latijns-Amerika is aan het ontstaan.
De workshop mondde uit in een solidariteitscampagne. Thomas riep de mensen op tot deelname van steun aan Cuba. Het doel is de Neder-landse politiek ten opzichte van Cuba te veranderen, dit kan door het sturen van brieven naar Tweede kamerleden. Alle deelnemers van de workshop kregen een voorbeeld van een campagnebrief, in stappen werd de werkwijze uitgelegd. In de campagne-brief staat de belangrijke vraag:"Bent U van mening dat Nederland steun moet geven aan een gewapende interventie van de VS tegen Cuba?"
Tekst: Guadalupe Verwaayen
Foto's: Daniel Zimmer
Schilderij: Guadalupe Verwaayen
